पुण्यापासून जेमते ४० किलोमीटर अंतरावर सासवडच्या पश्चिमेला सह्याद्रिच्या पर्वतरांगांमध्ये वसलेला एक छोटासा गड आहे. हाच गड म्हणजे भाविकांच्या श्रद्धेचं गारूड, श्री क्षेत्र कानिफनाथ गड. येथेच असलेल्या गुहेमधील कानिफनाथ मंदिर आपल्या वेगळ्या वैशिष्ट्यांमुळे भाविकांना आणि पर्यटकांना मोहवून आणत.
•कानिफनाथ कोण होते?
कानिफनाथ हे नवनाथांपैकीच एक मानले जातात. दत्तगुरूंचे प्रिय शिष्य म्हणून त्यांचा उल्लेख आहे. गुरुदत्तसमर्थ, मच्छिंद्रनाथ, चोखामेळा, नृसिंह सरस्वती, रेणुकानाथ, सोपानदेव, श्रीपादवल्लभ आणि मनोहर यांच्यासह कानिफनाथ या नवनाथांच्या आख्यायिका महाराष्ट्रात मोठ्या प्रमाणात सांगितल्या जातात.
•कानिफनाथ गडाची वैशिष्ट्ये-
कानिफनाथ गडाची सर्वात प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणजे येथील मंदिर एका गुहेमध्ये आहे. ही गुहा जमिनीपासून सुमारे १० ते १५ फूट खोल आहे. गुहेच्या तोंडाकडे जाण्यासाठी ४० ते ५० पायऱ्यांची वाट आहे. त्यानंतर आपल्याला जमिनीवर पोटच करून बनवलेल्या अरुंद मार्गाने गुहेच्या आतल्या गाभार्यात जावे लागते. हा मार्ग एवढा अरुंद आहे की आपल्याला शर्ट, बेल्ट, बॅग काढूनच आत शिरावं लागतं. गुहेच्या आतल्या गाभार्यात कानिफनाथ आणि दत्तगुरूंच्या पिंड आहेत.
दुसरी एक वैशिष्ट्य म्हणजे या गुहेच्या तोंडावर नेहमी धुकं असतं. त्यामुळे गुहेच्या आतल्या भागात नेहमीच गारवा असतो. याच कारणामुळे येथे गर्मी मधेही थंडावा जाणवतो.
अजून एक वैशिष्ट्य म्हणजे गुहेच्या बाहेरून पाहिल्यावर आतून फार मोठं गाभार दिसत नाही. पण आत शिरल्यावर मात्र तेथील जागा खूप मोठी वाटते. यामुळे या गुहेला चमत्कार मानलं जातं.
•कसे पोहोचाल?
पुण्याहून सासवडला एसटी किंवा खासगी वाहनाने जाता येतं. सासवडच्या बाजारपेठेतून पुणे-नगर रस्त्याने जवळच असलेल्या बोपगाव या गावाला जाणारा रस्ता धरायचा. बोपगाव गावातून कानिफनाथ गडाला जाणारा पायऱ्यांचा मार्ग आहे. हा मार्ग खूपच उंच आणि थकवा देणारा आहे. त्यामुळे चांगली तब्यत घेऊनच यात्रा करणं चांगलं.
•काय पाहायला मिळतं?
गुहेच्या दर्शनाशिवाय कानिफनाथ गडावरून निसर्गाचं मनमोहक दृश्य दिसतं. सह्याद्रिच्या डोंगररांगा आणि खेड्यांचं विहंगम दृश्य पाहण्यासाठी हा गड प्रसिद्ध आहे.
